Altın Portakal’da Neler İzledik?

Bu yıl “Kalpten” temasıyla gerçekleşen Altın Portakal Film Festivali’ne dair genel bir izlenim verecek olursak: Büyük kırılma filmleri kadar gündelik hayatın saklı kalmış köşelerini işleyen yapımlar da ön plandaydı. Öyle ki “sınırlardan sınırsızlığa”, “sessizlikten ses çıkarmaya”, “görünmezden görünene” gibi geçiş motiflerinin aklımızda yer ettiğini söyleyebiliriz.

Tavşan İmparatorluğu
“Ulusal Uzun Metraj” seçkisinde yer alan bu güçlü dram festivalin en büyük kazananı oldu desek, abartmış olmayız. Yönetmen Seyfettin Tokmak imzalı “Tavşan İmparatorluğu”, “En İyi Film” ve “En İyi Yönetmen” dahil olmak üzere geceden tam yedi ödülle ayrıldı. Film babasıyla birlikte yaşayan 12 yaşındaki Musa’nın ve tazı yarışlarıyla, tavşanlarla, “engelli taklidiyle” devlet yardımı alma çabasıyla örülü dünyasının üzerine kurulu. Bir yandan çocukluk, bir yandan sömürü, bir yandan sistem eleştirisi… Film aslında toplumsal bir hiciv niteliğinde, tam da bu yüzden izleyiciyi kalbinden yakalamayı başarıyor. Görüntü yönetimi, sanat yönetimi ve kamera dilindeki ustalık filmin en büyük alameti farikası. Kısaca, festivalin “mutlaka izlenmesi gerekenler” listesinin başında yer alıyor.

Erken Kış
Yönetmenliğini Özcan Alper’in yaptığı “Erken Kış”, festivalin “Ulusal Uzun Metraj” seçkisinde yer alan ve en çok merak edilen filmlerinden biri oldu. “En İyi Kadın Oyuncu” ödülü de filmdeki etkileyici performansıyla Leyla Tanlar’a verildi. “Erken Kış”, İstanbul’da bir fabrika müdürü ve bir banka müdürü ile taşıyıcı annelikle ilişkilendirilen Gürcü-Ukraynalı genç bir kadın üzerinden ilerliyor. Savaşın gölgesinde beden ve kimlik sorunları, sömürü ve çaresizlik sahneleriyle izleyiciyi fazlasıyla etkiliyor. Taşıyıcı annelik gibi bugün Türkiye’de belki de fazla konuşulmayan ama küresel ölçekte fazlaca ses getiren bir konuyu odağına alan film, duygusal tonu güçlü ve çarpıcı bir yapım.

Parçalı Yıllar
Seçkinin bir diğer akılda kalan filmi ise şüphesiz ki “Parçalı Yıllar”. Yönetmen-senaristliğini Hasan Tolga Pulat’ın üstlendiği “Parçalı Yıllar”ın başrolünde Yetkin Dikinciler rol alıyor. Dikinciler filmdeki performansıyla festivalin “En İyi Erkek Oyuncu” ödülünün de sahibi oldu. Yönetmen-senarist Hasan Tolga Pulat’ın filmi, 1975 Türkiye’sinde geçiyor ve tiyatrocu Aytekin’in hikayesini anlatıyor. Bir dönemin kültürel çöküşünü, karakterin yaşamı üzerinden kuran film, “idealizm vs hayatın gerçekleri” temasına yoğunlaşıyor.

Cam Sehpa
Yönetmenliğini Can Evrenol’un yaptığı “Cam Sehpa”, “Ulusal Uzun Metraj” yarışma dışı özel gösterim kapsamında izlediğimiz filmlerden biri. 2022 İspanyol yapımı “The Coffee Table”dan (La Mesita del Comedor) uyarlama olmasına rağmen “Cam Sehpa”, metnin sınırlarını aşarak Evrenol’un karanlık ama ironik dünyasını en iyi şekilde yansıtıyor. Filmde yeni doğmuş bebekleriyle sade bir yaşam süren bir çiftin evlerine aldıkları basit bir cam sehpa etrafında çatışmaya sürüklenmesi anlatılıyor. Hikaye bu kadar minimal, anlatım ise bir o kadar detaylı. Renk paletinden ses tasarımına kadar her detay izleyiciyi rahatsız edici bir konfora çekiyor. Film sadece bir uyarlama değil, Can Evrenol’un kendi sinema diline ait bir yeniden yorum.

Kendal’a Bir Heykel
“Ulusal Belgesel Film Yarışması” kapsamında gösterilen Kendal’a Bir Heykel, yönetmen Ali Urgancı imzası taşıyor. Belgesel, tiner bağımlılığıyla bilinen bir karakterin kentle kurduğu görünmez bağlara, sokakta hayata tutunma biçimlerine odaklanıyor. Belgesel-kurgu arası bir çizgide (docufiction) ilerleyerek izleyiciyi hem gerçek hem temsili bir dünyaya çeken “Kendal’a Bir Heykel”, İstanbul’un kolektif hafızasıyla bireyin dönüşümüne dair güçlü bir anlatı sunuyor.