Berlin Duvarı’nın yıkılmasından bu yana 36 yıl geride kaldı

Avrupa için bir kırılma noktası olan olayın üzerinden yıllar geçmesine rağmen zihinlerde hala taze.

İkinci Dünya Savaşı’ndan mağlup çıkan Almanya; ABD, İngiltere, Fransa ve eski Sovyetler Birliği tarafından 4’e bölündü.

1949’da ABD, İngiltere ve Fransa’nın kontrolündeki bölgelerin yönetimleri birleştirilerek Federal Almanya Cumhuriyeti (BRD) kurulurken eski Sovyetler Birliği yönetimi altında bulunan bölgede de aynı yıl Demokratik Almanya Cumhuriyeti (DDR) ilan edildi ve ülke ikiye bölündü.

DOĞU’DAN BATI’YA KAÇMAYA BAŞLADILAR

Daha sonraki yıllarda ekonomik sebeplerden dolayı genç ve iyi eğitimli 2,5 milyondan fazla kişi, Doğu’dan Batı Almanya’ya kaçtı.

Bu kaçışları engellemek isteyen Doğu Almanya yönetimi, 12 Ağustos 1961’de Berlin’de gizlilik içinde sınırı kapatma kararı alarak eski Sovyet yönetiminin yer aldığı bölgeyi dikenli tellerle çevirdi.

BERLİN DUVARI İNŞA EDİLDİ

Bu teller de kaçışları engelleyemeyince 17 Ağustos 1961 gecesi, daha sonra “utanç duvarı” olarak anılacak 3,6 metre yükseklikteki Berlin Duvarı tuğlalarla örülmeye başlandı ve Almanya fiziki şekilde de duvarlarla bölünmüş oldu.

Berlin Duvarı, aynı zamanda Almanya’yı, Avrupa’yı ve dünyayı iki blok şeklinde ayırdı ve “Soğuk Savaş”ın simgesi oldu.

“Demir perde” olarak da anılan ve Berlin’in ortasından geçerek kenti ikiye ayıran duvar, şehrin çevresinde yaklaşık 155 kilometre uzunluğunda örüldü.

GÜVENLİK ÖNLEMLERİ DAHA DA ARTIRILDI

Daha sonraki yıllarda etrafındaki güvenlik önlemleri artırılarak gözetim kuleleri ve iç duvar gibi başka unsurlar da eklenerek duvar genişletildi.

Süreç içinde bölgeye 302 gözetleme kulesi yerleştirildi ve 11 binden fazla Doğu Almanya askeri, Berlin sınırında görev yaptı.

Doğu ile Batı Berlin arasında 8 sınır kapısı kuruldu.

BATI ALMANYA’YA GEÇMEK SUÇ SAYILIYORDU

Doğu Almanya’da yaşayanların bazı istisnalar dışında Batı Almanya’ya geçişine izin verilmiyordu ve bu suç teşkil ediyordu.

Doğu Almanya rejiminde çok sayıda kişi, sınırı ve Berlin Duvarı’nı aşmak isterken öldürüldü. Kayıtlara göre bu sayı 136 olsa da gerçek sayının daha yüksek olduğu belirtiliyor.

DUVARIN YIKILIŞ SÜRECİ

1980’lerde eski Sovyetler Birliği’nin Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov’un açıklık ve yeniden yapılanma (Glasnost ve Perestroyka) politikasıyla başlayan süreç, 1989’da Doğu Almanya’yı da etkisi altına alınca halk, özgürlük için sokaklara çıktı.

Binlerce eski Doğu Almanya vatandaşı, 1989’un yaz aylarında Macaristan ve o dönem adı Çekoslovakya olan ülke üzerinden Batı Almanya’ya kaçmaya başladı.

Doğu Almanya’da başta Leipzig ve Berlin olmak üzere, Doğu Almanya’nın birçok kentinde “Biz halkız” sloganıyla protestolar düzenlenerek ülke siyasetinin değiştirilmesi istendi.

SEYAHAT DÜZENLEMESİ GETİRİLDİ

Bu gösterilere Doğu Almanya hükümeti, kayıtsız kalmadı ve seyahat düzenlemesi yapmaya mecbur oldu.

Doğu Almanya’yı yöneten Almanya’nın Sosyalist Birlik Partisi (SED) Sözcüsü Günter Schabowski, 9 Kasım akşamı basının karşısına geçerek hükümetin seyahat düzenlemesine ilişkin kararını okudu.

Schabowski, bir gazetecinin bu düzenlemenin ne zamandan itibaren geçerli olacağını sorması üzerine “İvedilikle hemen!” yanıtını verdi.

DUVARA AKIN ETTİLER

Bu sözlerin yayılması üzerine Doğu Alman halkı, sınır geçiş noktalarına akın etti.

Sınır kapılarından veya duvarın üzerinden atlayarak kentin diğer tarafına geçen Doğu Berlinliler ile onları karşılayan Batı Berlinliler kucaklaştı.

SOĞUK SAVAŞ’IN SONU

Böylece 28 yıl 2 ay 28 gün ayakta kalan “Demir Perde”, 9 Kasım 1989 ‘da yıkıldı ve bu, Soğuk Savaş döneminin de sonu oldu.

Soğuk Savaş’ın sembolü “utanç duvarı”, ülkenin her iki tarafında yaşayanlarda derin izler bıraktı. Hala kentin birçok yerinde duvarın kalıntılarını görmek mümkün.