Sahadaki isim anlattı: Üniversite mezunu değil, meslek bilen arıyoruz

Sanayi ve hizmet sektöründe kalifiye eleman bulmak giderek zorlaşıyor.

Kalifiye mesleklerde yeni nesil çırak, kalfa ve usta yetişmiyor.

Meslek lisesi mezunları ya da mesleki becerisi olan gençler adeta altın değerinde. Bu tablo marangozdan berbere, oto servisten tamir atölyesine kadar her yerde aynı.

Peki sektör temsilcileri bu duruma ne diyor?

İKİTELLİ OSB BAŞKANI MUSTAFA KESKİN: ÇIRAKLIKTA SON DURUM

Bünyesinde 34 bin iş yeri ve 33 farklı sektörde sanayi sitesi barındıran İkitelli Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Keskin, Ensonhaber’e çırak sorununun geldiği noktayı anlattı.

“AİLELER ARTIK MAVİ YAKALI DAMATLARA KIZLARINI VEREBİLİR”

Mustafa Keskin, anlatımında mavi yakalı ve beyaz yakalı ayrımını yaparken, konuya esprili bir şekilde yaklaşarak, eskiden beyaz yakalı damat tercih ettiğini hatırlattı ve ailelere mavi yakalı damatlara hiç çekinmeden kızlarını verebilecekleri söyledi. 

ÇIRAKLIK SORUNU MASADA

1-BUGÜN DAHA ÇOK MÜHENDİS Mİ, ÇIRAK MI ARANIYOR?

Bütün sektörlerde çırak aranıyor. “Çırak” demek geleceğin istikbali demek. 

2-ÇIRAKLARIN ÇALIŞMA KOŞULLARI NASIL?

Ben de mesleğe çırak olarak başladım. Bizim zamanımızla şimdiki zamanın arasındaki koşullar siyah ve beyaz kadar farklı. Eskiden aile, çocuğunu servise teslim ediyordu. Şimdi ise ailenin ilk sorusu “Ne kadar para vereceksiniz?” oldu. Bu arada devletimizin çıraklara destek verdiğini de hatırlatmak lazım.

“Çırak” demek, “usta” demek. “Ustalığın başlangıcı” demek aslında. Ama şimdi çırak yok. 4+4+4 eğitim sisteminde çocuk 17-18 yaşında mezun oluyor. 

3-ÇIRAK SORUNUNUN GİDERİLMESİNİN FORMÜLÜ NE?

Bunun çözümü “mesleki eğitim merkezi”. Bana göre “düz lise” bir şey ifade etmiyor. Düz liseden sonra gidilecek üniversite seçimi hedefsizken, meslek lisesinden sonra izlenecek yol belli.

4-EMEKLİ USTALAR, YERLERİNE YENİLERİ GELMİYOR DİYE İŞ YERLERİNDEN AYRILAMIYOR MU?

Mesleği bir ağaca benzetelim. Usta meyvesini vermiş ve kurumaya yüz tutmuş dal iken, çırak ise yeni filizlenecek ve meyve verecek bir dal anlamına geliyor. Çırak olmadığı için mesleği bırakacak adam yok, usta iş yerini kapatamıyor, çalışması gerek. O yüzden de kendi çalışma süresini mecburen uzatıyor.

5-MAVİ YAKALI İLE BEYAZ YAKALI ARASINDA MAAŞ FARKI NEDİR?

Eskiden herkes beyaz yakalıları tercih ederdi. Özellikle kız babaları, kızları rahat etsin isterdi. Şimdi durum değişti. Mavi yakalılarla beyaz yakalıların aldığı maaş arasında uçurum var.  Üst düzey bir beyaz yakalı 100 bin lira alabiliyorken, mavi yakalının maaşı 150 bin liraya kadar çıkabiliyor.

6-ÜNİVERSİTEDEKİ EĞİTİM YETERLİ Mİ?

Ben de 45 yaşında üniversiteye gittim. Gittiğim bölüm makine ile ilgiliydi. Öğrenciler CNC tezgahını ancak slayttan görebiliyordu. Genç öğrenci arkadaşlarımı İkitelli Organize Sanayi bölgesindeki meslek lisesine götürdüm ve orada gerçek makinelerle ilk kez karşılaşarak bütünleşebildiler. Üniversitelerde diploma mı veriliyor yoksa meslek mi?

Meslek başka bir şey. Mesela İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra taş taş üzerinde kalmayan Almanya için Almanlar, bugünlere mesleki eğitimle geldiklerini itiraf ediyorlar.

7- İŞSİZLİK ORDUSU ASLINDA MESLEKSİZLER Mİ?

İşsiz sayısından söz ediliyor ama sanayide de iş arayanlar var. Peki bu kişiler, işsizler ordusu mu yoksa mesleksizler mi? Bu çelişki nereden kaynaklanıyor? Burada bir paradoks var.

Oto sanayilerde ustalıksızlıktan araçların geç teslim edilmesi had safhada.

Ben aynı zamanda İstanbul Oto Sanatkarları Esnaf Odası’nın başkanıyım. Yetkili servislere karşı değilim. Ancak büyük firmalar, okullarla anlaşarak kendilerine eleman yetiştiriyor,  avantajlardan yararlanıyor. Öbür tarafta çoğunlukta olan özel servislerin de bazı konularda hakkı yeniliyor, ben de teşkilatımın hakkını arıyorum.

8-TEORİK VE PRATİK EĞİTİM BİR ARADA…

İkitelli OSB’de okuldaki 2 bin 800 öğrencinin işi hazır. Benim masamda da üniversite mezunlarına ait bir sürü CV var.

9- EĞİTİMDE 4+4+4 MÜ 4+2 Mİ?

Ben 4+4+4 uygulamasının bizim çok önümüzü kestiğini savunuyorum. Şu anda üniversiteler ve kurumlar bu konuda bir çalışmaya hazırlanıyor. Haftanın iki günü işte, üç günü de okula olacak şekilde bir sistem arayışı dillendiriliyor.

10-MESLEK EĞİTİMİ İÇİN EN UYGUN YAŞ NEDİR?

 4+4+4 uygulaması değil de 4+2 uygulamasında 13 yaşındaki bir öğrenci çırak olarak işe başlayabilir. Sonrasında da haftanın iki günü işte, üç günü de okula giderek ikili eğitimle kendisini geliştirmeye devam edebilir.

AŞ, İŞ, İSTİHDAM

Keskin, sözlerini en iyi milliyetçinin iş, aş ve istihdam yaratan olduğunu altını çizerek, “Türkiye’nin en önemli konusu bu. Türkiye’nin ileri gitmesi, sanayinin gelişmesi ve ‘eyvallah’ etmemek için güçlü olmak, güçlü olmak için de meslek öğrenmemiz lazım.” diyerek sonlandırdı.

4+4+4 NEDİR?

4+4+4 eğitim sistemi kendisinden önceki 5+3 eğitim sisteminin aksine artık 4 sene ilkokul (1, 2, 3, 4. sınıflar), 4 sene ortaokul (5, 6, 7, 8. sınıflar) ve 4 sene lise (9, 10, 11, 12. sınıflar) anlamına geliyor.

4+2 NEDİR?

4+2 eğitim sistemi kendisinden önceki 4 sene ilkokul (1, 2, 3, 4. sınıflar), 2 sene ortaokul (5, 6 sınıflar)

DUAL EĞİTİM NEDİR?

4+2 eğitim sistemi sonrasında mesleki ve teori eğitimin bir arada öğrenildiği sistem.