TCMB’den enflasyon beklentileri analizi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), “Enflasyon Evrelerinde Firmaların Enflasyon Beklentilerinin Gelişimi” başlıklı bir ekonomi notu yayımladı.

Merkez Bankası’nın yayımladığı ekonomi notuna göre, firmaların enflasyon beklentileri yüksek enflasyon dönemlerinde önemli ölçüde farklılaşırken, dezenflasyon sürecinde yeniden yakınsıyor.

Çalışma, belirsizliğin azalmasıyla birlikte tahminlerin TCMB hedefleriyle daha uyumlu hale geldiğini ortaya koyuyor.

FİRMALARIN BEKLENTİ VE TAHMİNLERİ ANALİZİ

Okan Akarsu ve Huzeyfe Torun’un imzalarını taşıyan notta firmaların enflasyon beklentilerinin hem enflasyonist hem de dezenflasyonist dönemlerde nasıl değiştiği incelenirken firmaların maliyet ve fiyatla ilgili beklentileri ile enflasyon tahminleri arasındaki ilişki analiz edildi.

Araştırmada 2009-2004 dönemlerine ait İktisadi Eğilim Anketi verileri kullanılarak firmaların maliyet ve satış beklentileri ile 12 ay sonrası enflasyon tahminleri arasındaki ilişki incelendi.

Araştırma sonuçları, enflasyonun yükseldiği dönemlerde firmaların enflasyon beklentilerinde önemli bir dağılım olduğunu gösterdi. Ancak, enflasyon istikrar kazandıkça, firmaların beklentileri yakınsamaya başladığı, belirsizliğin azaldığını ve beklentilerin merkez bankası hedeflerine daha yakın hale geldiği görüldü.

DEZENFLASYON SÜRECİNDE BEKLENTİLER YAKINSIYOR

Bulgular, yüksek enflasyon dönemlerinde (özellikle 2020–2024 arası) firmaların beklentilerinde önemli bir ayrışma olduğunu gösterdi.

Satış fiyatı veya maliyetlerin artacağını düşünen firmaların, diğer firmalara kıyasla 6,5 ila 10 puan daha yüksek enflasyon tahmininde bulunduğu belirtildi. 

Buna karşın, dezenflasyon süreciyle birlikte beklentilerin yeniden yakınsamaya başladığı, belirsizliklerin azaldığı ve enflasyon tahminlerinin merkez bankası hedefleriyle daha uyumlu hale geldiği belirtildi.

Özellikle fiyat veya maliyetlerin düşeceğini bekleyen firmaların enflasyon tahminlerinin, dezenflasyon döneminde daha hızlı aşağı yönlü değiştiği görüldü.

Sonuç olarak, çalışma yüksek enflasyon dönemlerinde beklentiler dağılırken, dezenflasyon dönemlerinde yeniden bir yakınsama ve çapalanma süreci yaşandığını ortaya koydu.